گویل، ددویل عزیزم پیشاپیش:

 عید شریف تون موارک        عیدتون منه عیدا    با دل خش و تن درست

 دلتون شاد و بهاری با ،غم و تهلی تی تون نیا ،عمرتون بمنه سالها ، غم زه خاطرتون همیشه دیر با

 بی قضا و  بی بلا

هونه تون آباد،پر و پیمون ، دلتون پر ز امید و ایمون

 تنه تون سالم ،بخت تون  بلند، همیشه واتون بوه لوخند

رزقتون حلال و غلوه ، کارتون عا لی بوه  و سکه

 غله تون پر و گر ، گله تون سر و مر

همیشه واه خیر و گل گشت

یه  بغل نرگس و باوینه                        یه توربه چویل و پینه

یه شاخه گل ناز ارزن                           گل بادوم و نسترن

یه نفس بوی کلوس و بن سور             یک دسه تره وا گلای سور                     تقدیمه وه همتون

 

نوروز خوانی در ایران

 عید باستانی نوروز ،آیین های فراوانی را تولید کرده و برگزاری آن همراه با رسوم و آیین های مختلفی بوده است. یکی از آیین های نوروزی ، نوروز خوانی بود. در ایام کهن ده پانزده روز قبل از عید نوروز عده ای به صورت دوره گرد در شهرها و روستاها با لباس های رنگارنگ و سازو دهل به راه می افتادند و طلیعه نوروز را به مردم مژده می دادند. در واقع نوروزخوانان خنیاگرانی بودند که وظیفه داشتند فرارسیدن بهار و نوروز را به اطلاع مردم رسانده و شادی و نشاط را به مردم هدیه کنند.

 اشعاری که نوروز خوانان یا بهارخوانان می خواندند،اشعاری بهاریه در ستایش بهار به همراه اشعاری با مفاهیم مذهبی و در وصف ائمه اطهار علیهم السلام بود. مردم به تماشای نوروزخوانان می آمدند و آنها را طلیعه دار بهار و خوشبختی می دانستند و ورودشان را به فال نیک می گرفتند. امروزه نوروزخوانی در جامعه ما چندان نمود و نمایشی ندارد تنها در استان های گیلان و مازندران نمونه هایی از آن دیده می شود. البته می توان حاجی فیروزه را نیز نوعی نوروزخوانی دانست.

نوع دیگری از نوروزخوانی در بین بچه ها رواج داشت. از رسوم کهن در روز عید نوروز ، رسم عیدی دادن بزرگترها به کوچکترها خصوصاً بچه ها بوده است. در بساری از مناطق ایران بچه ها وقتی در منزل اقوام حاضر می شدند، برای گرفتن عیدی جمله ها و عبارت هایی را بکار می برده اند. در جای جای کشور ما بچه ها از عبارت ها و جمله های شیرین و موزونی استفاده کرده اند. یکی از این رسم ها ، نوروز خوانی توسط بچه ها بود. بچه ها به رسم ادب و احترام نزد پدر و مادر و اقوام خود رفته ضمن تبریک سال نو، با خواندن اشعار و عبارت های موزون آنها را تشویق و ترغیب به دادن عیدی می کردند. اشعار نوروز خوانی در مناطق مختلف ایران بعضاً تفاوت هایی دارد. نمونه های از این اشعار برای استحضار کاربران محترم ارائه می شود.

 نوروز  نو باز  آمده

بلبل به آواز آمده

گل با دو صد ناز آمده

قمری به پرواز آمده

طوطی به گفتار آمده

گلها به گلزار آمده

بابا بده نوروزیم

 مادر بکن دلسوزیم

 

نوروز شد وقت بهار

میزان شده لیل والنهار

قلّه بود در انتظار      

بابا بده نوروزیم

مادر بکن دلسوزیم

 

ای باب خوب تاجدار

عیدی برای من بیار

من را بکن تو رستگار

 حق علی ذوانفقار

بابا بده نوروزیم

 مادر بکن دلسوزیم

 

بابا سلامت می کنم

خود را  غلامت می کنم

دعا به جانت می کنم

بابا بده نوروزیم

مادر بکن دلسوزیم

 

نوروزیم  ده شاهی است

کمتر کنی یک شاهی است

 گر ندهی رسوایی است

 بابا بده نوروزیم

مادر بکن  دلسوزیم

 

 مادر به حق شیر تو

 در گردنم زنجیر تو

 شب ها بخوردم شیر تو

 مادر بده نوروزیم

مادر بکن دلسوزیم

 

مادر تو زادی بچه را

بگشا در صندوقچه را

بیرون بیاور بقچه را

مادر بده نوروزیم

مادر بکن دلسوزیم

 

 ای جده عالی جناب

برخیز از بهر ثواب

باشد دلم در اضطراب

جده بده نوروزیم

مادر بکن دلسوزیم

 

 ای بی بی نیکو سرشت

 جای  تو باشد  در بهشت

طفلان دهندم سرزنشت

 بی بی بده نوروزیم

 مادر بکن دلسوزیم

 

 ای خاله ام ای با وفا

باشد  خدا  از تو  رضا

جای تو باشد کربلا

خاله بده نورزویم

مادر بکن دلسوزیم

 

 عمو به حق لا اله

 حق  باشدت پشت  و پناه

باشد خدا  از تو رضا

عمو بده نوروزیم

 مادر بکن دلسوزیم

 

 خالو تو هستی خال من

هستی  تو پر و بال من

 فکری بکن بر حال من

 خالو ( دایی) بده نوروزیم

 مادر بکن  دلسوزیم

 

ای خواهر شیرین زبان

برخیز و ما را کن روان

از بهر عیدی این زمان

خواهر بده نوروزیم

مادر بکن  دلسوزیم ................................... شاد باشید

نظرات شما عزیزان: